یکی از سوال های بسیار رایجی که از روانپزشک در ویزیت تلفنی یا حضوری سوال می شود؛ این است که ” آیا بیماری روانی درمان می شود؟”. یکی از مهمترین نکاتی که در زمینه درمان قطعی، فوری، سریع یا اساسی بیماری های روحی روانی می توان داد این است که درمان بیماری های روانی به نوع بیماری روانی، شدت آن و شرایط جسمی فرد بیمار بستگی دارد. در اکثر موارد ترکیبی از چند نوع درمان بهترین تاثیر را دارد که البته انتخاب نوع درمان تشخیص قطعی بیماری های روانی توسط روانپزشک (Psychiatrist) است.
در صورت صلاحدید روانپزشک و بعد از تشخیص قطعی، در مواردی نیاز هست که از کمک رواندرمانگر (Psychotherapist) نیز برای درمان های غیر دارویی در درمان بیماری های روحی روانی استفاده کرد. اگر بیماری روانی خفیف باشد و علائم آن قابل کنترل باشند، مراجعه به روانپزشک و استفاده از یک روش درمانی کافی خواهد بود. اگر علائم شدید و غیر قابل کنترل باشند، یک تیم روانپزشک و روانشناس نیاز است تا این اطمینان حاصل شود که تمام نیازهای روانی، دارویی و اجتماعی فرد بیمار تامین شده است. این مسئله به ویژه در مورد بیماری های روانی و روانی شدید مانند اسکیزوفرنی اهمیت زیادی دارد. دکتر ندا فرزانه بورد تخصصی روانپزشکی و روان درمانگر در ادامه توضیحاتی مختصر را در زمینه انواع درمان ها در بیماری های روانی برای خوانندگان محترم سایتشان بیان می کنند.
اعضای تیم درمانی سلامت روان (Requirements for Multidisciplinary Teamwork in Psychiatric) :
ندا فرزانه روانپزشک و روانکاو بیان می کند که در تمام
دنیا برای دست یابی به درمان قطعی و موثر برای بیماری های روانی، روند
درمان به صورت همکاری اعضای مختلف تیم درمانی سلامت روانی باشد به اصطلاح
کار گروهی (Team work) است.
تیم درمانی برای درمان بیماری های روانی شامل موارد زیر است:
- پزشک عمومی یا پزشک خانوادگی
- پرستار
- دستیار پزشک
- روانپزشک (Psychiatrist) به عنوان پزشک متخصصی است که بیماری های روانی را تشخیص قطعی داده و درمان می کند و اجازه تجویز دارو را فقط در این تیم درمان، روانپزشک دارد.
- روان درمانگر (Psychotherapist) مانند یک روانشناس یا مشاور
- داروساز
- مددکار اجتماعی
داروهای تجویز شده برای بیماری های روانی:
از تاثیرات این داروها میتوان به کنترل علائم بیماری بسته به نوع بیماری
اشاره کرد. قابل ذکر است که مدت مصرف و نوع دارویی که بیمار باید مصرف
کند، بسته به صلاحدید روانپزشک فرق دارد و در مورد مصرف دارو فقط و فقط
روانپزشک از اعضای تیم درمان یاد شده صلاحیت اظهار نظر دارد.
بهترین دارو برای فرد بیمار به شرایط بیماری و نحوه واکنش بدن فرد به داروی تجویز شده بستگی دارد.
برخی از رایج ترین انواع داروهایی که برای بیماری های روانی تجویز می شوند، عبارتند از:
داروهای ضد افسردگی (Antidepressant drugs): داروهای ضد افسردگی برای درمان افسردگی، اضطراب و برخی شرایط دیگر تجویز می شوند. این داروها به بهبود علائم بیماری افسردگی کمک می کنند، علائمی مانند : ناراحتی و اندوه، نا امیدی، کمبود انرژی، مشکل در تمرکز و کم شدن علاقه به برخی فعالیت ها.
لازم به ذکر است که بر خلاف باور رایج، داروهای افسردگی، در صورت مصرف درست و زیر نظر روانپزشک اعتیاد آور نیستند و باعث ایجاد وابستگی نمی شوند. این داروها باید درست طبق دستور روانپزشک و فقط بر اساس میزان تجویز شده توسط روانپزشک فرد مصرف شوند. قطع داروهای ضد افسردگی نیز معمولا تحت نظر روانپزشک فرد بعد از بهبودی کامل علائم او انجام می شود.
داروهای ضد اضطراب (Medication for treating anxiety): این داروها برای درمان اختلالات اضطرابی تجویز می شوند، اختلالاتی مانند اختلال اضطراب عمومی و حمله هراس. به علاوه این داروها به بهبود هیجان و بی خوابی نیز کمک می کنند. برای درمان اضطراب ها در طولانی مدت نیز داروهای درمان رفع اضطراب تجویز می شوند که به بهبود اضطراب نیز کمک می کنند. داروهای خواب آور نیز برای مدت کوتاهی، در صورت صلاحدید روانپزشک در افراد با بیماری اضطرابی تجویز می شوند که به سرعت تاثیر می گذارند، اما دوره اثر ضد اضطراب آنها کوتاه مدت است. به علاوه این داروها باعث ایجاد وابستگی و اعتیاد می شوند. به همین دلیل این داروها در دوره های کوتاه مدت و فقط با تجویز روانپزشک مصرف می شوند.
داروهای تثبیت کننده خلق(Mood stabilizers medications): این داروها اغلب برای درمان اختلال دو قطبی یا بایپولار استفاده می شوند. بیماری اختلال دو قطبی شامل دوره های متناوب شیدایی و افسردگی است. گاهی نیز فقط در صورت صلاحدید روانپزشک، داروهای تثبیت کننده خلق همراه با ضد افسردگی ها برای درمان افسردگی مصرف می شوند.
داروهای ضد روانپریشی (Antipsychotic drugs): این داروها معمولا برای درمان اختلالات روان پریشی مانند اسکیزوفرنی، مصرف می شوند. اسکیزوفرنی یا روان گسیختگی یک اختلال روانی ناشایع است که از ویژگی های بارز آن فقدان توانایی در تفکر، عاطفه، حافظه، رفتار، انجام رفتارهای نامعقول و ناتوانی در درک واقعیت است. به علاوه داروهای روان پریشی برای درمان اختلالات دو قطبی یا همراه با داروهای ضد افسردگی برای درمان افسردگی نیز در صورت صلاحدید روانپزشک مصرف می شوند.
روان درمانی (Psychotherapy): روانپزشک
متخصص بیان می کند که روان درمانی، که به آن در اصطلاح عامه مردمی به غلط و
به اصطلاح عامه به عنوان گفتار درمانی هم گفته می شود، به این صورت انجام
می شود که فرد بیمار در مورد شرایط خود و مشکلات مربوط به آن با درمانگر
خود که می تواند روانپزشک، روانشناس و یا روانکاو باشد در جلسه های ویزیت
حضوری و یا غیر حضوری به صورت تلفنی یا آنلاین صحبت می کند. در زمان انجام
روان درمانی فرد شرایط، خلق و خو، احساسات، افکار و رفتارهای خود را می
شناسد یعنی به نوعی با کمک روان درمانگر می تواند با گذشت زمان به نوعی به
خود شناسی برسد. به این ترتیب با دیدگاه و اطلاعاتی که به دست می آورد، می
تواند تا حدودی یاد بگیرد که با شرایط خود استرس زا مقابله کرده و استرس
خود را مدیریت کند.
انواع مختلفی از روان درمانی وجود دارد که هر یک از آنها با رویکرد خود به
بهبود مشکلات روانی کمک می کنند. روان درمانی اغلب طی مدت جلسه های هفتگی
تا ماهانه و در مدت زمان به طور موفقیت آمیز کامل خواهد شد، اما در برخی
موارد دوره درمان طولانی تر نیز بسته به صلاحدید روان درمانگر خواهد شد.
این روش درمانی ممکن است به صورت دو نفره با حضور پزشک و بیمار در جلسه های
(Individual Psychotherapy) انجام شود و یا اینکه به صورت زوج درمانی
(Couple therapy) در حضور زن و شوهر انجام می شود و یا به صورت جلسه های
مشاوره قبل ازدواج (Consultation) در حضور دختر و پسر و یا زن و مردی که
قصد ازدواج دارند، تشکیل می شود.
اگر شما مبتلا به بیماری روانی هستید، باید حتما در انتخاب روان درمانگر یا
روانپزشک خود دقت کنید به طوریکه هم بهترین روانپزشک باشد و هم اینکه با
وی احساس راحتی داشته باشید و مطمئن باشید که وی قادر به شنیدن صحبت های
شما است.
روش های درمانی به صورت تحریک مغز:
روش های درمانی تحریک مغز نیز گاهی برای درمان افسردگی و سایر اختلالات
روانی مورد استفاده قرار می گیرند. این روش درمانی در صورتی مورد استفاده
قرار می گیرند که داروهای تجویز شده و روان درمانی موثر نباشند. روش های
درمانی تحریک مغزی عبارتند از: درمان الکتروشوک (ECT)، تحریک مغناطیسی مغز
(TDCS) و یک درمان تجربی که تحریک عمیق مغز و تحریک عصب واگ نامیده می
شوند.
باید قبل از انجام هر یک از موارد نام برده با روانپزشک خود مشورت کنید و
در مورد تمام خطرات و مزیت های این روش ها اطلاعات کافی به دست آورید.
بستری شدن و درمان در بیمارستان (Inpatient admission):
گاهی بیماری روانی آنقدر شدید می شود که فرد بیمار نیاز به مراقبت هایی در بیمارستان روانی دارد. بستری شدن در یبمارستان معمولا زمانی توصیه می شود که فرد بیمار نمی تواند به درستی از خود مراقبت کند یا اینکه احتمال آسیب زدن به خود یا دیگران توسط فرد بیمار خیلی بالاست مثل افکار خودکشی، افکار آسیب به دیگران و یا موارد شدید بیماری افسردگی. قابل ذکر است که دستور بستری باید حتما توسط روانپزشک و با نامه کتبی روانپزشک داده شود.